Instagram Photo Gallery

środa, 1 maja 2013

JUŻ JEST MAJ








Historia Brennej sięga przełomu XV i XVI wieku, kiedy to książę cieszyński założył hutę szkła opalaną drewnem z pobliskich lasów. Pierwsza wzmianka w aktach historycznych datowana jest na 30 czerwca 1490, kiedy to książę cieszyński Kazimierz II potwierdza, że Wawrzyniec z Pogórza zapisuje połowę wsi Pogórza i Brennej swej małżonce Salomenie z Vrchlabi. W 1565 roku książę cieszyński Wacław III Adam przekazał Brenną Wacławowi Wodzie z Kojkowic. Prawdopodobnie w tym samym czasie na polanach Brennej pojawili się wędrowni pasterze wołoscy, zwani tu "wałachami". Przybysze, wędrujący wzdłuż łuku Karpat z Wołoszczyzny i Siedmiogrodu – terenów dzisiejszej Rumunii - przyprowadzili ze sobą stada kóz i owiec, które dostarczały mleka, sera, mięsa i wełny. Ten typ gospodarowania znacznie się rozwinął, wypasowi sprzyjały polany powstałe w wyniku karczowania lasów, natomiast górzysty teren i ogólnie nieurodzajna gleba nie zachęcały do upraw.
W latach 1573/1577-1594 Brenna znajdowała się w granicach wydzielonego z księstwa cieszyńskiego skoczowsko-strumieńskiego państwa stanowego. W 1621 roku Brenna była już wsią książęcą. Posiadała folwark z hutą szkła produkującą szkło proste i szklanki na piwo i wino. Pasterze na polanach zakładali szałasy, które w 1755 istniały już na większości okolicznych stoków. Od połowy XVII wieku do końca I wojny światowej wchodziła w skład tzw. Komory Cieszyńskiej - wielkiego śląskocieszyńskiego majątku Habsburgów. Mieszkańcy Brennej, podgrupa Górali śląskich, trudnili się przede wszystkim hodowlą owiec i rolnictwem. Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 384 budynkach w Brennej na obszarze 7817 hektarów mieszkało 2985 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 38,2 os./km². z tego 2466 (82,6%) mieszkańców było katolikami, 492 (16,5%) ewangelikami a 27 (0,9%) wyznawcami judaizmu, 2964 (99,3%) było polsko-, 7 niemiecko- a 13 czeskojęzycznymi[5]. Do 1910 roku liczba mieszkańców spadła do 2963[6]. Według polskiego spisu z 1921 gminę zamieszkiwało 2833 mieszkańców, w tym 14 Niemców i 12 Żydów. Przyrost naturalny był wysoki i już w 1939 Brenna liczyła 3569 mieszkańców, niestety lata rozwoju przerwał wybuch II wojny światowej.
W czasie wojny na terenie Brennej prowadzono aktywną działalność partyzancką, czemu sprzyjało ukształtowanie terenu. Wybudowano bunkier na Leśnicy gdzie ukryto bibliotekę i żarna. W 1942 roku doszło do rozbicia konspiracji, a jej dowódca Rudolf Heller został powieszony w Cieszynie 20 marca tegoż roku. Jednak stosunkowo szybko działalność partyzancka została wznowiona i już latem 1944 Pluton Brenna liczył 30 partyzantów. W tym samym roku wybudowano drugi bunkier Huta-Gromanica. Wiosną 1944 ruch oporu doznał poważnej straty gdyż na Klimorackich Pasiekach zginęli z rąk nazistów dowódca oddziału Karol Heller, jego brat Stanisław oraz Ludwik Kłósko. W związku z nadciągającą radziecką ofensywą 20 stycznia 1945 roku policja i urzędy niemieckie opuściły wieś. W trzy dni później Brenną zajęły polsko-radzieccy żołnierze. Jednak walki wciąż trwały, a hitlerowcy przystąpili do likwidacji partyzantów. W lutym 1945 palono żywcem Polaków jak i przebywających tam jeńców włoskich. Ostateczne wyzwolenie wsi nastąpiło w dwóch etapach – 4 i 30 kwietnia 1945 r. Po wojnie sytuacja powoli wracała do normalności i Brenna znów się rozwijała. Według spisu z czerwca 1952 Brenna liczyła 3637 mieszkańców, w tym okresie rozpoczęto elektryfikację wsi. W wyniku reformy administracji 1 stycznia 1972 utworzono gminę Brenna.